Foto: Is dit Lazzarini's fabrieksracer of een Van Veen replica? Het antwoord vindt u onder „weinig verschillen".
Topvermogen en powerband.
De tweede reden, die voor deze technische beschouwing van meer belang is, heeft te maken met het motorkarakter. Herbert Rittberger, die in de Van Veen-fabriek te Duderstadt hetzelfde werk verricht als Jan de Vries in Amsterdam, namelijk het zoeken naar pk's (pardon kiloWatts wilden we zeggen), heeft de afgelopen maanden vooral winst geboekt onderin het toerengebied. Onder meer door modificaties aan het achterste deel van de expansie-uitlaat zijn de Kreidlers nu sterker bij lage toerentallen. Laat u overigens niet misleiden door dat ,,lage", want een moderne 50 cc racer moet toch altijd nog minstens 13.000 toeren draaien voordat er „muziek" uit komt. Maar terzake: de Kreidlers trekken nu dus beter onderuit. En op een bochtig circuit als Assen is dat een groot voordeel, zoals Lazzarini heeft bewezen.
Weinig verschillen
De Kreidlers daarentegen zijn volkomen nieuw, vergeleken met vorig jaar. Toen Van Veen begin dit jaar vol trots aankondigde dat hij een serie replica's zou gaan produceren van de machines, waarop Lazzarini aan de Grands Prix zou gaan deelnemen dacht menigeen er 't zijne van. Replica's zijn over het algemeen kopieen van fabrieksracers die het jaar tevoren zijn ingezet. En maar al te vaak blijken die kopieen dan ook nog niet eens bestand tegen een grondige vergelijking.
Maar Van Veen heeft woord gehouden. In MOTO 73 no. 5 van dit jaar stelden we een Van Veen replica-racer aan u voor. Welnu, zet zo'n replica naast de fiets van Lazzarini, en negen van de tien personen zullen geen enkel verschil kunnen aanwijzen. Wij hebben er twee gevonden: op de eerste plaats zit op Ennio's fabrieksmachine een cilinder met zes spoelpoorten. Dat kun je weliswaar aan de buitenkant niet zien, maar wel is zichtbaar dat op de rechter carterhelft extra aluminium is opgeiast om ook in het carter meer ruimte voor die extra poort te maken. Het tweede verschil noemden we al: het achterste deel van de expansiepijp, dat bij de replica's een kegel is, bestaat bij de fabrieksfiets uit twee kegels; een wijziging die elke sieutelaar binnen een halve dag kan imiteren. Trouwens, ook die zespoortscilinder van Lazzarini betekent slechts een klein onderscheid. Jan de Vries verleide: „Onze laatste vierpoorts-cilinders zijn zo goed, dat een zespoorts nauwelijks nog voordelen biedt. lk ben ervan overtuigd dat Lazzarini ook zou winnen, als we een gewone cilinder uit het rnagazijn op zijn fiets zouden zetten".
Misschien gebeurt dat binnenkort wel. Want Van Veen wil de verschillen tussen de fabrieksmotoren en de produktieracers zo klein mogelijk houden. Lazzarini heeft bijvoorbeeld geexperimenteerd met Italiaanse Zanzani remschijven van lichtmetaal met een plasma-oppervlaktebehandeling, ter vervanging var de gietijzeren standaard-schijven. „De licht metalen remschijven zijn wel lichter, maar het verschil is zo klein dat we ze niet gaan toepassen op de replica's", aldus Jan de Vries. „En daarom rijdt ook Lazzarini nu weer met de normale ijzeren schijven".
Een tweede experiment, waarmee we Ennio tijdens de training in Assen bezig zagen, betreft de achtervering. Uit Italië had hij een stel prototype-schokbrekers van het merk Bitubo meegebracht, waarbij de demping zelfs onder hei rijden kon worden versteld. Voor de race gaf Lazzarini echter toch nog maar de voorkeur aan de Marzocchi gas-oliedempers.