Uitvinden, vijlen, tunen en dan vól het gas dr op...!
Bron: Bromfiets nr. 3, mei - juni 2009
Reportage: Berry Zand Scholten
Fotografie: Jan Heese, Archief NMBA, Han van Geenhuizen, Han Veuger, Jan Burgers en Wout Meppelink
Scan: peter G
ROB BRON:
Een snelle jongen op 50 én 500 cc racers!
Uitvinden, vijlen, tunen en dan vól het gas dr op...!
Foto: Zandvoort 1964
Een geweerkogel heeft een snelheid van om en nabij de 1000 meter per seconde. Dat is 3600 km/u. Dus...nóóit zijn bromfietsen sneller getuned dan die van de Amsterdamse oud-coureur Rob Bron. Al zijn 50 cc racers liepen immers - naar goudeerlijke, eigen verklaring - 'als een kogel'. Zijn Kreidlers waren simpeler dan die van de officiële importeur Van Veen, maar hij reed er sneller mee dan de fabriekscoureurs. Met al zijn brommers trouwens. Of het nu Tomossen waren, Kreidlers, Zundapp's, RAP's, Tohatsu's, Simplexen of Giulietta's ....zodra vijl en tuningscapaciteiten van Rob Bron eraan te pas kwamen, liep alles 'als een kogel. Hij had het niet van een vreemde. Zijn vader Jan Bron zette voor de Tweede Wereldoorlog al snelheidsrecords neer met 125 cc 'Eijsinkies' en eigenbouw Villiers-racertjes. En eigenlijk is vader Jan ook de uitvinder van de wankelmotor en van de Kaptein Mobylette-koppeling. Een schatrijke familie dus? Nee, want er is wat afgejat en illegaal gekopieerd in al die jaren....
In de Nederlandse motorracewereld domineerde jarenlang de 'koningsklasse', de 500cc-categorie, waarin gedurende de jaren zeventig en tachtig coureurs als Wil Hartog, Boet van Duimen en Jack Middelburg heersten. 'De Grote Drie' wer-
Foto: Het door Jan Bron ontworpen en geproduceerde Ranger blok
den ze genoemd. Vóór hun heerschappij was er echter al een Nederlandse coureur die veel hoger in dat wereldkampioenschap 500 cc stond dan deze Grote Drie ooit was gelukt: Rob Bron, liefkozend vaak 'Robbie' Bron genoemd. Niet helemaal terecht, want Bron is weliswaar volbloed Amsterdammer, maar een echt lieverdje was hij beslist niet. En nog niet, want tijdens zo'n exclusief Bromfiets-
Foto: De tekeningen van dit blok werden voor Fl. 500,-verkocht aan HMW, die ze gebruikte voor de ontwikkeling van het 1,8 pk 50 ET motorblok
interview blijft er weinig over van alles wat niet door Bron zelf is geïnstigeerd, door Bron zelf vervaardigd of door Bron zelf is begeleid. Zo klinkt er over de keukentafel in die oude Amsterdamse Vechtstraat het opmerkelijke statement: 'Veel topcoureurs van vroeger waren weliswaar 'aardige gasten', maar 'rijden konden ze voor geen meter'. Neem nou Jan de Vries, twee maal wereldkampioen 50 cc. 'Aardige jongen, zonder meer, maar met een beetje goeie wil reed je 'm met een Solex nog voorbij...!' En Grand Prix-winnaar Boet van Duimen? 'Prima gast ook, maar ja, sturen konnie niet...!' Dat Boet van Dulmen wel ooit de Grand Prix van Finland 500cc won en Jan de Vries, naast zijn twee WK-titels ook nog eens veertien (!) GP-zeges in de 50cc-klasse boekte, raakt in zo'n levendig gesprek met deze ras-Amsterdamse motorcoureur en -tuner, volstrekt op de achtergrond.
Brommercoureurs
Één ding heeft wel Robbies' volledige instemming: het feit en de erkenning dat veel goede motorcoureurs het rijden en racen geleerd hebben op een 'brommer'. Zo'n 50 cc-racertje, waarop coureurs wereldroem oogstten. Mannen als Aalt Toersen, Jos Schurgers, Jan de Vries, Henk van Kessel, Paul Lodewijkx, Angel Nieto, Eugenio Lazzarini, Piet van den Goorbergh, Hans Georg Anscheidt, Luigi Taveri, Jan Huberts, Cees van Dongen, Martin Mijwaart, Theo Timmer, Cees en Aad van Koeveringe, Piet Plompen en.... natuurlijk Rob Bron, om maar eens een paar willekeurige zijstraten te noemen. 'Op zo'n brommer leerde je echt sturen', vertelt Bron, 'slipstreamen, wegduiken' achter dat kleine ruitje, uitremmen, elke centimeter van de ideale lijnen benutten en eh...timen natuurlijk. Die fabrieks-Kreidlers van Van Veen waren best snel, maar ja, als ik eraan had gesleuteld reed ik wel rondjes om die fabrieksjongens heen, begrijp je?'
Foto: 1939. Bron sr. met de recordmachine op de weg van Antwerpen naar Oostende. Eysink met Viltiers 125 cc blok
Foto: Vader Jan met peuk op de FN
Het spreekwoordelijke 'korreltje zout', dat reporters bij menig vrolijk vraaggesprek zo treffend van dienst kan zijn, dient bij Rob Bron onverwijld te worden vervangen door een fors kilopak 'JoZo', scheikundig ook bekend als natriumchloride en vroeger bij het Twentse Boekelo gedolven en vermaard geworden als 'jodiumhoudend keukenzout'.
Geen financieel genie
Nu zou de indruk kunnen ontstaan dat Rob Bron slechts een knetterende blaaskaak zou zijn, maar niets is minder waar. De Amsterdamse coureur is op de keper beschouwd zeker een begenadigd 'snelmaker', een voortreffelijk coureur eveneens, en hij was ooit ook een handige financier van de eigen raceprojecten.
Foto:1945. Rechts onderaan Jan Bron met Eysink in de kombaan op de eerste motor met stroomlijn
Niet bepaald een financieel genie echter, want groot geld heeft Bron er niet aan overgehouden. Gelukkig zijn er een paar eigenschappen van hem in al die jaren - onveranderd -gebleven: zijn grenzenloze optimisme, zijn Amsterdams gevoel voor humor, de rappe tong, overredingskracht, vindingrijkheid en zijn inderdaad verbazingwekkend technisch vernuft.
Foto: 1945, baanraces Utrecht. Bron sr. had bedacht dat een nummerbord van gaas de wind doorliet en dus minder weerstand gaf
En hij was, is en blijft dezelfde superaardige pik van vroeger. Helemaal kaal geworden, dat wel, zodat het oude gezegde van 'de vos, die wel zijn haren verliest, maar niet zijn streken', hier dubbel en dwars opgaat....
De beste jaren
Even terug naar het jaar 1971. Voor de Nederlandse motorracewereld een van de beste jaren, met een van de aller-span-nendste TT-races uit de lange historie. Rob Bron finishte in Assen als tweede achter Giacomo Agostini in de 500 cc-klasse. Theo Bult werd tweede op zijn Yamsel in de 350 en ook nog eens derde bij de kwartliters (Yamsel was een Yamaha-blok in een Seeley-frame). Jos Schurgers reed zich op zijn Kreidler 50cc, achter Angel Nieto, naar de tweede plaats. Dat was het jaar waarin Rob Bron als derde finishte in de eindstand van het wereldkampioen-schap 500 cc. Op een privé Suzuki TR 500, achter kostbare fabrieksmachines als de MV Agusta van Agostini en de fabrieks-Suzuki van de Nieuw-Zeelander Keith Turner...
Het echte racen voor Rob Bron begon als
Foto: Een keurige clown van 25
vijfjarige op een gemotoriseerde 'autoped', gevolgd door een minibike, die beide door zijn vader Jan waren geconstrueerd.
Daarna kwamen er 'skelters' (zoals karts toen heetten), waarop vader Jan een '98 cc 'Jee-El-Ootje' had gemonteerd en vervolgens dan de echte....brommers. Veel mooie merken, maar de meeste racelol beleefde Rob Bron in zijn jeugdjaren toch op een Tomos, die hij als zeventienjarig coureurtje bij de fabriek in Koper (Slovenië, toen het oude Joegoslavië) had weten los te peuteren. 'Kan niet!', zult u roepen, 'coureurs moesten in die jaren tenminste achttien jaar oud zijn!' Klopt! Maar het was Rob Bron gelukt om zijn leeftijd bij de nationale motorbond KNMV 'enigszins vertekend' op te geven. Het resultaat is dat hij bij de motorbond, anno 2009 nog steeds, een jaar of twee ouder geregistreerd staat dan hij in werkelijkheid is....
Foto: Rockanje 1964. De eerste race op Tomos
Snelheidsrecords
Vader Jan Bron was ook al een begrip. Ver voor de Tweede Wereldoorlog sleu-telde hij al aan superlichte motortjes, maar ook aan zware. In 1939 verkocht hij zijn hele 'hebben en houden' om een echt wereldsnelheidsrecord neer te zetten
Foto: 1966. Rob met zijn moeder voor de zaak in de Utrechtsestraat
Foto: Vrijheidslaan 14, Amsterdam. Vader Jan bewondert vanuit het raam de verrichtingen van zijn zoon
Foto: Reclameman Freddy Teunissen met de HMW-stellage waarmee later voor de RAI van 1958 werd postgevat
op de snelweg Antwerpen - Oostende. Nederland had nog geen autobanen, zoals die in feite waren ontworpen bij onze oos-terburen (nota bene op instigatie van die 'kleine-Oostenrijkse-huisschilder-met-dat-kneveltje'..!). Het was een sterk opgevoerd motorfietsje met een 125 cc-Villiers-blokje erin, voorzien van een zelfgeklopte aluminium stroomlijn, die ook nog eens aerodynamisch was getest bij het luchtvaartlaboratorium aan de Amsterdamse Haagweg. Op een of andere manier slaagde de tweede run niet. Een andere gretige jager op wereldrecords haakte af en Jan Bron moest alle KNMV-functionarissen betalen, even-als de tijdwaarneming, de andere officials, politie enzovoort, kortom...Jan Bron was weer eens 'los'. Hij ging wel door, want op de wielerbaan in Amsterdam haalde hij met een 125 cc-'Eysinkie' een topsnelheid van om en nabij 175 km/u.
Dwars door de muur
Vader Jan was fietsenmaker, net als opa Bron in het Friese Oldemarkt was geweest, maar Jans' hart lag meer bij motoren en later bromfietsen. Bovendien...opa Bron kon als fietsenmaker amper de kost ver-dienen, want hij was tevens melkboer en postbode om een bèètje beleg op de karige boterham te kunnen leggen. Jan Bron begon zijn motorzaak in 1932, in de Rustenburgerstraat. Hij kocht zijn 'bedrijfs-pand' daar voor achthonderdvijftig gul-den en werd dealer van het Belgische FN en Gilette, maar ook van Britse topmerken als Brough Superior, waarop Lawrence of Arabia vrolijk rondreed. Een goed nest om op te groeien dus. 'Kleine Robbie' genoot intens van de escapades van zijn vader, vooral toen hij een soort wankelmotor ontwikkelde, een compressormotor, waar-van de afdichting zo gevaarlijk was de de Explosieven Opruimings Dienst terstond gewaarschuwd zou worden, als hij was doorgegaan. Bij de eerste keer starten brak het vliegwiel af, vloog dwars door de muur van het schuurtje én dat van de buren, om pas honderden meters verder tot stilstand te komen. Er stond ook een kostbare Vincent HRD. 'Die krijg jij, als je achttien bent', kreeg kleine Robbie altijd te horen. 'Toen het zo ver was mocht ik 'm één keer starten van die ouwe en een klein stukkie rijden. Daarna nam-ie me de motor direct weer af. 'Veel te snel, zonde voor zo'n jong, zo'n mooie fiets!' en de Vincent werd verkocht. Waar het geld is gebleven weet ik niet... !' Het werd op z'n achttiende een Vespa 125 voor onze Robbie. Daarmee kon hij tenminste z'n 'rneissie' Irene naar accordeonles brengen. Ja, dat was nodig, want sle-pen met zo'n 120-basser is geen geringe klus. Maar dan zijn we al veel verder in het verhaal, toen waren er al heel wat bromfietsavonturen achter de rug. Die begonnen eigenlijk al vlak na de Tweede
Foto: TYPHOON sterk als een beer
Foto: SKELTER GARELLI
Foto: Beta Bianchi. 80 km op één liter klare benzine
Foto: D.K.W. heeft alles mee
JAN BRON . .
verschaft U een BRON van genoegen niet een Topmerk Bromfiets
NIEUW — OVERJARIG — GEBRUIKT. PRIJZEN VANAF, Fl. 150.—
Hoge waardering voor Uw in te ruilen Brommer
Levering en financiering door heel het land
JAN BRON
UTRECHTSESTRAAT 134 — TEL. 3 92 39 — AMSTERDAM
Nog een specialiteit van Jan Bron : SKELTER GARELLI, levering door heel Nederland. Gespreide betalingsregeling
Foto: Vader Bron liet regelmatig ansichtkaarten maken
(advertentie)
Foto: 1966, Rockanje. Rob vooraan op Royal Nord. daarachter Maatkamp, Loers, Schurgers, Toersen, Kemperman en Ypelaar
Wereldoorlog, toen vader Jan met z'n bromfietsen begon. We schrijven dan over de periode 1948-1950, de jaren waarin de Mobylette in redelijke aantallen op de markt kwam. Willem Kaptein uit Arnhem was de importeur van de in het Franse Patin vervaardigde Motobécane brommertjes en Kaptein doopte ze meteen om in 'Kaptein Mobylette'. (In de jaren veertig en vijftig werd als liefkozend, verkleinend begrip vaak het Franse achtervoegsel Jette' gebruikt, zoals in modinette, maisonette, wasserette. In feite ook bij de sigaret (van cigarette = kleine sigaar), de pipet (van pipette = smalle buis), diskette (kleine disc) en natuurlijk de Saxonette van Sachs, die door Sparta met z'n SpartaMATIC- in ons land - wereldberoemd werd.
Foto: 1967. De DX 11 Tohatsu; twee cilinders en zes versnellingen
Vader Bron, de uitvinder...
Volgens Rob Bron was z'n vader de uitvinder van de unieke koppeling van de Mobylette. 'M'n vader bedacht eerst de Wingwheel met de slipkoppeling', vertelt Rob. 'Later paste hij het zelfde idee toe bij een zelfbouw 49 cc-motortje in een frame. Z'n bromfiets noemde hij 'Ranger'. Hij had wel technische tekeningen van die koppeling, maar ja... gèèn poen om een duur octrooi aan te vragen. En aangezien hij net zo'n ouwehoer was als ik en alles en iedereen constant over z'n uitvindingen vertelde, ging het als een lopend vuurtje door het land 'dat Bron een werelduitvinding had gedaan'. Tja, en dan is Arnhem niet eens zo ver van huis...! De tekeningen werden gejat uit de werkplaats en een jaar later stond Motobécane op de show in Parijs met de Mobylette, waarin 'dé' koppeling was gemonteerd....!'
Foto: 77- Assen 1970. Zonder bril op de vifrersnellings luchtgekoelde Van Veen Kreidler. De fiets was eigen-lijk van Jos Schurgers, maar die had geen start
(In Arnhem had Willem Kaptein zijn importbedrijf van motorfietsen en bromfietsen. Voor de oorlog was hij al importeur van merken als Mocobécane. Rond 1950 kwam in nauw overleg met de Franse fabriek de Motobécane Poney ultralichte motorfiets uit, waaruit de Mobylette brommer ontstond. De koppeling was exact die van vader Jan Bron, maar ja....Motobécane en Willem Kaptein hadden het octrooi daarop wél aangevraagd en verworven. Toen Jan Bron zijn eigen Ranger met die koppeling toonde, kreeg hij een proces aan zijn broek, hij verloor en ging failliet aan proceskosten, advocaten en schadevergoedingen voor - volgens Rob Bron - z'n bloedeigen uitvinding...)
Strafregels
De eerdere autoped met Berini-blokje van de kleine Robbie reed al 45 km/u en menigmaal zat Bron op het politiebureau aan de Overtoom strafregels te schrijven... 'Ik mag niet scheuren met mijn autoped!' Zo ging dat nog in de jaren vijftig van de vorige eeuw. (Nu krijgt zo'n snotjong een kwartet welzijnswerkers op zich afgestuurd en een gratis cursus macrameeën in het buurthuis aangeboden...). Rob Bron ontwikkelde zich net zo vindingrijk als z'n ouwe heer. Hij demonstreerde 'geblind-doekt fietsen' in Café De Watertoren op de hoek van de Vrijheidslaan en was de absolute kampioen op de éénwielige fiets. 'Veelvoudig trialkampioen Henk Vink ging ooit een weddenschap met me aan dat hij dat beter zou kunnen. Hij heeft twee weken getraind, maar hij bracht er geen moer van terecht! Na twee weken stond hij nog in de gang met zijn ellebogen tegen de muur om niet om te vallen'.
Blufpoker
Soms ging het ook weer heel goed met de zaken. Vader Jan kocht een hele trein
Foto: Raalte, 1970. Wil Hartog krijgt een lift
'Pas op, Berry, gèèn reclame...!'
Reporter Berry Zand Scholten, de auteur van dit verhaal, heeft - tot zijn grote genoegen overigens - heel wat te stellen gehad met Robbie Bron. Berry was de opvolger van motorsportverslaggever Ron Govaars bij De Telegraaf en hij versloeg jarenlang de nationale en inter-nationale races en crosswedstrijden voor het NOS-programma 'Langs de Lijn'. Daarvoor maakte Berry sportprogramma's bij de AVRO en - de allermooiste -- bij de toenmalige piratenzender Veronica. Dan werden de reportages dagen van tevoren op band gezet, in de Hilversumse studio uitgemonteerd en naar Scheveningen gebracht, waar een tendertje de banden en de catering voor de bemanning van het zendschip aan boord bracht. De reportages waren soms op woensdag of donderdag al opgeno-men, maar op de zondagmorgen klonk desondanks vrolijk: 'Straks om twaalf uur gaat hier in Tubbergen, de 500cc-klasse van start met op de eerste startrij, naast Wil Hartog, Robbie Bron, die....' (En doorgaans bleek dat later allemaal ook nog eens uit te komen...!).
Op de commerciële piraat was in het Veronica-Telesport-programma veel mogelijk. Commercie al helernáál, en Bron kreeg een aardige premie van Canon voor elke keer dat die naam op een zender werd genoemd. Later, nadat Veronica in 1974 het zwijgen was opgelegd, werd dat bij de AVRO's Sportpanorma met Dick van Rijn aan het roer, veel linker. Zeker op de TT-dag, toen de AVRO de hele dag uitzond. 'Pas op Berry, gèèn reclame en het is een live-uitzending, dus zoek je coureurs met zorg uit. Zeg hen dat ze zich netjes gedragen', sprak chef Dick van. Rijn vermanend. Hartog hield zich keurig aan z'n belofte, Boet van Dulmen eveneens. Toen kwam Bron, die antwoordde op de vraag 'Waarom ging het in de tweede training zo enorm goed, Rob?', met: 'Eh, nou ja, zonder die Motorcraft bougies was me dat natuurlijk nooit gelukt en dankzij m'n Dunlops had ik een goeie grip op de baan. Hij stond ook goed afgesteld met die Racing 30-olie van Castrol. En maar hopen natuurlijk, dat die superlichte Reynolds ketting heel bleef met al dat vermogen. En ik hoop ook wel dat die Canon-jongens er mooie foto's van hebben gemaakt!' Het was de laatste TT-dag die door de AVRO werd uitgezonden.
vol met HMW-bromfietsen. Maar ja, die moesten heel snel worden verkocht, want Bron had het contingent 'op de bluf' aan-geschaft. Wat deed hij? Bij de opening van de RAI in 1958, ging hij aan d.e overkant met een opleggertje pal voor de deur
Foto: 1971, op de Suzuki van importeur B.V. NIMAG
staan. Het handgeschreven bord 'Het Motorisch Wonder', gloednieuw en voor slechts f. 444,00 contant' deed de rest. In een avondje verkocht Bron senior drie-kwart van z'n hele voorraad. Rob toont een ansichtkaart uit die tijd met prachtige kreten als 'Typhoon, sterk als een beer', 'Beta Bianchi, 80 km op één liter ben
Foto: 1970. De Kreidler zelfbouw met veel onderdelen van het Waterlooplein. 'Waar de foto genomen is weet ik niet, maar aan de grijns op mijn gezicht kun je zien dat ik voorop rij', aldus het commentaar
Foto: Eind 1971. Reclamecampagne voor de 750 cc Suzuki 'Waterbak'
zine', 'DKW heeft alles mee' en 'Verschaf u een BRON van genoegen met een Topmerk Bromfiets...' Bij Hoenson, eerst een Amsterdamse fabriek, maar later in Haarlem uitgebreid tot N.V. Internationale Motoren - en Rijwielfabriek, maakte Jan Bron toch weer een andere bromfiets, de Cavaletta. Ook met dat zelf ontworpen 'Ranger'-blokje. Rob verliet vaak de tobbende techneut die z'n vader was, om lekker te gaan crossen met z'n maatjes Piet Seur, de jongens van Selling en Rudi
Foto: Daytona 1974. Ferry Brouwer (later 'mister Arai') met Rob Bron en daartussen een specialist van Reynolds die niet kon voorkomen dat de ketting toch brak
Boom, op zo'n tot crosser omgebouwde bromfiets. De tijd van de kleuter-met-het-petje, op zo'n vertederende minibike, lag toen al ver achter hem. Hij ging ook skelteren met een 100 cc zelfbouw kart van vader Jan en werd drie keer Nederlands kampioen. Rob: `Ze hadden die ouwe verteld dat die dekselse meid van Van Boesschoten 42 seconden over een rondje op de baan in Ermelo deed. Ik deed er vierenveertig over. Nou, die ouwe aan het vijlen en sleutelen, niet te kort. Verdomd, toen reed ik 43 seconden, even later 42 en eindelijk, ja hoor, met bloed onder m'n nagels...veertig seconden! Later bleek dat de baancommissaris m'n ouwe heer fout had ingelicht; die Van Boesschoten reed er niet 42 seconden over, maar tweeënvijftig!.Kun je nagaan, wat we samen konden, als we écht kwaad werden...!'
Kassa!!
In 1964 kwam Rob terecht in Koper, in het oude Joegoslavië, waar de Tomos motorenfabriek stond. 'Ik zag een brommertje, zo waanzinnig mooi. Met een vijfbak erin, tsjonge, dat was om mee te. racen. Ik werd er meteen derde mee in het Nederlands kampioenschap. Tja, en toen was ik zelf ook al behoorlijk aan het sleutelen en het tunen, want ik had m'n ogen niet in m'n zak gehad, al die jaren. Toen m'n vader overleed - hij werd maar vijftig jaar oud - moest ik de rijwiel-en motorzaak met acht man personeel overnemen. Er was niet zoveel schuld hoor. Welnee, een tonnetje of anderhalf slechts en ook nog eens een miljoentje aan de belasting. Die schuld heb ik grotendeels weg kunnen werken en van die belasting is ons veel kwijt gescholden'.
Rob verkocht alle soorten en merken bromfietsen: Tomos, Mobylette, Simplex, Magneet, Kreidler, Ziindapp, RAP en de handel ging goed. 'Er kwam eens een Amerikaan, die verkocht ik een RAP voor f. 695,-, op voorwaarde dat hij 'in mocht terugbrengen als hij naar huis vloog. Goed, ik kocht 'm terug voor driehonderd, poetste 'm wat op en een uur later was ie al weer verkocht voor f. 695,-- aan een andere Amerikaan. Kassa! Maar ja, door die schulden ging 't op het laatst toch niet meer. Met de racerij ging het echter steeds beter. Ik racete met Kreidlers, Giulietta's (Minarelli's) en met Tomossen. Mooie tijden. Kreidlers met twaalf versnellingen, een powerbandje zo klein als m'n... nou ja, laat maar, maar gáán als een kogel als je het goede toerental wist te benutten. Jan Huberts en Cees van Dongen reden er ook op.
Foto: Rob Bron, Marcel Ankoné, Wil Hartog en Boet van Duimen geflankeerd door vrouwelijk schoon
Daytona recordhouder
Tijdens de race in Rockanje reed ik nog eens een agent van de sokken, die langs de baan stond. Twee gebroken enkels had de man, maar ja, ik had de snelste ronde en vijfentwintig piek pre-mie...In 1969 werd ik, eh...'broodrijder' zogezegd. Ging ook zwaarder rijden. Ook met groot succes. Ettelijke nationale titels in de 250 en 350 cc-klasse. Dertien Nederlandse kampioenschappen in totaal. Daarna volgden ook de 500 en zelfs de 750 cc-klasse. Rob stond aan de basis van de befaamde Daytona-reizen in de jaren zeventig. In 1978 zette hij met zijn 750 cc OW 31 viercilinder tweetakt Yamaha de hoogste topsnelheid neer, die ooit op die kombaan van Florida is gereden: 342 kilometer per uur. Dat record staat nog steeds...!
De Vechtstraat in Amsterdam Oud-zuid is van oudsher het epicentrum van de `Rob Bron Racing & Tuning Enterprises'. Als ik kom aanrijden roept de onverlaat: 'Kijk nou, Ireen, die ouwe komt op zijn leeftijd nog helemaal met de brommer!' Ik roep narrig terug: 'Brommer? Weet je wel dat dit een 1300 cc, viercilinder Yamaha van 140 pk is, snotkoker...?' Het woonhuis is tegelijk museum, kam-
Foto: Daytona 1975. Close-rating (Je ziet de tweede rijder bijna niet)
pement, werkplaats, praathuis, opslagplaats en tuningscentrum. De wanden vol met foto's en trofeeën, bekers, diploma's, onderscheidingen. Krukassen, zuigers en
Foto: Vehikel beurs, maart 2009. Rob (met pet) is een graag geziene standhouder
drijfstangen op de vensterbanken en -monter heen-en-weer-rennend - Irene, zijn trouwe steun en toeverlaat, die hem overal terzijde stond, zelfs bij het sleutelen. Aan de 50 cc zelfbouw-brommer uit 1970 bijvoorbeeld, gefabriceerd van een op het Waterlooplein voor f. 250,-gekocht luchtgekoeld Tohatsu-blokje met een conventionele puntjes-ontsteking. Rob noemde z'n brommer DX-11, een myste-rieuze code? Nee, als je het snel leest (en goed uitspreekt..) staat er gewoon: 'dee ik zelluf'. `Vijfbakkie erin, zestienduizend toeren. Ik kon ze allemaal hebben, Martin Mijwaart, Aalt Toersen, Jan de Vries, Paul Lodewijkx, maar ja, op het -lange, rechte stuk kwamen ze me dan weer voorbij. Zij hadden namelijk wel een zèsbak in die dure k...dingen van ze'..!
Ach ja, die prachtige TT van Assen in 1970. Ik mocht toen op de fabrieks-Kreidler van Van Veen. Vierhonderdvijftig piek startgeld. Maar met de duwstart verloor ik m'n bril, dus tranen als draaikolken in m'n ogen. Het werd een inhaalrace en ik werd achtste...' Rob Bron is een van de weinige, zo niet de enige, coureur die in hetzelfde seizoen 50 en 500 cc reed. 'Uit pure armoe', zegt hij grinnikend.
Fluitje Poep Tralala...
De anekdotes rond Rob Bron zijn te talrijk. Zijn merknaam FPT stond voor 'For Power Tuning', maar toen een reporter hem naar de betekenis van die letters vroeg zei hij, zonder een seconde na te denken: 'Fluitje Poep Tralala' en zo ging het over de wereld. Later kwam er nog een Yamaha Special onder de naam 'FPT d'Or'. Een beetje goudlak deed alles... Dozen vol oude foto's. Irene pakt er eentje uit, kijkt er vertederd naar en roept: 'Kijk, de schat. Toen had hij nog haar. Toen ben ik ook verliefd op 'm geworden!' Rob hoort tevreden toe, totdat Irene opmerkt: 'ija....was ik maar dóórgelopen!´. 'Kijk je wel uit?' roept-ie dreigend, 'die rotgasten schrijven alles op...!`
Nog steeds tuner
Ondanks alle technische innovaties van de laatste decennia staat Rob Bron nog altijd aan het hoofd van een wijd en zijd befaamd tuningscentrum. Hij bedenkt technische oplossingen, kan die ook in praktische zin realiseren en beschikt over een berg race know-how. Nog steeds begeleidt hij 'jonge gassies' op racegebied. En misschien doet-ie dat wel net zo goed als menige instructeur van nu met bobo-status.
Foto: Irene Bron
Wie een beetje op z'n tellen past, heeft een hele goeie aan hem, want slapen doet-ie 's nachts. En....het is - sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw al — altijd weer vreselijk lachen met hem. En dát wil toch iederéén in deze brommerige crisistijden vol kommer en kwel.. ?
Foto: Rob en Irene. Verliefd, verloofd, getrouwd, gescheiden en toch nog verliefd
Foto: Vechtstraat, Amsterdam Oud-Zuid. Rob laat geen misverstand bestaan over wat hij aan zijn racecarrière heeft overgehouden