Leo van Zijl: een leven vol Puchs

[Maarten]

Leo van Zijl: een leven vol Puchs Meer dan 85 jaar was rijwielhandel Van Zijl een begrip in de Stationsbuurt en ver daarbuiten. Leo van Zijl en zijn vrouw runden tientallen jaren de zaak in de Kikkerstraat en later ook op het Groenewegje. Een gesprek over vakmanschap, de Stationsbuurt en Puchs. Hoe bent u in de fietsen en de brommers terecht gekomen? “Mijn vader is in 1920 met een rijwielhandel in de Kikkerstraat begonnen. Daarvoor stond hij al met rijwielonderdelen op de Haagse Markt, die toen nog op de Prinsengracht was. Toen ik jong was wilde ik iets heel anders worden – vooral operazanger of anders chirurg – maar het liep anders. Mijn vader werd ziek en stierf in 1956. Ik was toen 18, ben de zaak ingegaan en heb hem uiteindelijk overgenomen. Op dat moment zat ik in dienst, maar ik ben vrijgesteld, omdat ik van de ene op de andere dag kostwinner was. Ik ben ermee doorgegaan tot mijn 68e. Dat was in 2005. Zo ben ik in de fietsen en de bromfietsen terecht gekomen. Ik heb het dus bijna vijftig jaar volgehouden. Dat dat gelukt is, komt ook omdat ik altijd goede jongens in dienst had, maar vooral door mijn vrouw. Zij werkte dag en nacht mee en deed van alles. De jongens die bij mij werkten, waren altijd verbaasd over de technische kennis die zij had. Leo van Zijl leo-van-zijl-1.jpg (67.81 KiB) 11625 keer bekeken Mijn wens om zanger worden is op een andere manier in vervulling gegaan. Ik ben al meer dan vijftig jaar lid van het Koninklijk mannenkoor Die Haghe Sanghers. Als zware bas heb ik al heel wat solo‟s gezongen. Als er trouwens nog mannen in de Stationsbuurt belangstelling hebben om te zingen in een koor, dan mogen ze zich bij mij melden of op de website kijken. We hebben nieuwe aanwas hard nodig.” In de voormalige showroom aan het Groenewegje staan twee Puchs: de eerste die van Zijl ooit had in de jaren vijftig en het laatste model uit de jaren zeventig. Er zijn tal van bromfietsmerken? Waarom heeft u zich gespecialiseerd in Puchs? “In de jaren zestig was er een grote verandering bij de rijwielhandels in Den Haag. Er waren er heel veel van. Van veel zaken was de eigenaar op leeftijd. En ze verkochten van alles. Veel fietshandels hadden ook witgoed in de winkel staan. Dat kon door de snelle veranderingen in de detailhandel niet meer. Ik herinner me dat de heer Dreesman van de V&D in het Binnenhof – Dreesman ondersteunde deze krant financieel – schreef dat middenstanders die zich niet specialiseren niet te handhaven zijn. Je moest iets hebben of kunnen wat speciaal was. Dat heeft me aan het denken gezet. Wij verkochten niet alleen Puchs, maar allerlei bromfietsmerken, zoals Tomos, Bianchi, Kreidler, Zundapp etc. Maar Puch is anders: zo mooi afgewerkt, zulke goede kwaliteit en technisch perfect. De Puch had in de jaren vijftig een oliegedempte voorvork, een geforceerd gekoelde motor, steekassen in de naven etc. Geen enkele bromfiets had dat in die tijd. Zo mooi. Ook de details grensden aan perfectie: elke onderdeel een eigen fabrieksnummer, elk reserve-onderdeel dat je bestelt in een apart papiertje verpakt. Zo kan ik nog een tijdje doorgaan.” Er waren in Den Haag wel meer Puchdealers, maar u bent een bekendheid op dat gebied. Hoe komt dat? “Dat heeft verschillende oorzaken. Ik heb jarenlang op beurzen gestaan, met name de Vehikel. Dat was een grote driedaagse beurs voor motoren, brommers en onderdelen. Daar stond ik elk jaar met drie tafels. Ik demonteerde zelf nieuwe Puchs en partijen Puchs die ik opkocht, bijvoorbeeld van verzekeringsmaatschappijen met schade, zodat ik altijd alle onderdelen uit voorraad kon leveren. Ik kreeg er onder kenners uit heel het land bekendheid door. Er kwamen op die beurs zelfs mensen uit verschillende Europese landen om bij mij onderdelen te kopen. Daarnaast was ik in de jaren zestig de eerste ontwerper van het verhoogde stuur. De jongens die met Puchs reden wilden een zo hoog mogelijk stuur. Probleem was dat de stuurpen maximaal 18 cm mocht uitsteken. Ik heb toen een stuur ontworpen, waarbij de stuurpen 18 cm uitstak, maar het stuur een bocht had, waardoor je het stuur veel hoger kon vasthouden. Dat vonden die jonge jongens prachtig. Ze wilden allemaal zo‟n verhoogd stuur hebben. Ik was altijd bezig met het bedenken en maken van nieuwe dingen of manieren om goedkoper te kunnen werken dan anderen. Ik kon dat omdat ik op de ambachtsschool een vak had geleerd. Ik was daar opgeleid als instrumentenmaker, maar je leerde ook veel andere dingen. Je kreeg daar een stuk metaal en een voorbeeld en dan zeiden ze tegen je: ga dat maar maken. En dan stond je eindeloos te vijlen, totdat je een voorwerp had dat precies op het voorbeeld leek. Het duurde maanden voordat je zuiver vlak kon vijlen. Ik heb daar veel profijt van gehad. Het is een ander onderwerp, maar de ambachtsschool moet terugkomen. Er zijn tegenwoordig zoveel jongens met te weinig praktische kennis en vaardigheden. Ikzelf ben mijn hele leven blijven leren: handelsdiploma's, vakdiploma's en de bevoegdheid om leerlingen op te leiden en te examineren op mijn vakgebied. Dat vond ik heel belangrijk.” Leo van Zijl leo-van-zijl-2.jpg (58.98 KiB) 11625 keer bekeken U bent geboren in de Stationsbuurt in de woning naast de winkel van uw vader in de Kikkerstraat en hebt uw hele leven gewerkt en gewoond in de Stationsbuurt. Hoe hebt u de buurt zien veranderen in al die jaren? “De Kikkerstraat, waar ik op nummer 14 geboren ben, was vroeger een echt ambachtsstraatje (zie kader). Later raakte de buurt in verval. Mensen zeiden tegen mij: ik snap niet dat je daar blijft zitten in die verpauperde buurt. Het Groenewegje is echter altijd rustig geweest. Wat wel vervelend was, ook voor de klandizie: steeds meer leegstand, dichtgetimmerde huizen en dat rare pand van Gemeentewerken op het Huijgenspark, dat nooit helemaal is afgebouwd. Eigenlijk zie je hetzelfde nu weer gebeuren op het Stationsplein. Een schande wat daar gebeurt. Het Stationsplein was ooit een heel statig plein en moet je zien hoe het er nu uitziet. Het Huijgenspark en omgeving zijn de laatste twintig jaar mooi opgeknapt. Dat was goed voor de klandizie, maar vooral ook heel goed voor de buurt.” In een viertal vitrinekasten bewaart Van Zijl souvenirs van zijn leven en werk: een rapport van de ambachtsschool, Puchreclames, tal van boeken over Puch, waarin Van Zijl met enige regelmaat voorkomt en diverse LP-hoezen, zoals “Nederpop 1965-1975” met onder meer Golden Earring, Q65 en Cuby & the Blizzards. De hoes toont een Puch tegen een muur. Van Zijl daarover: “Dat was mijn Puch, die daar nu staat! De Puch was het symbool van de popmuziek in de jaren zestig. Daarom wilde de platenmaatschappij hem op de foto. Het muurtje op de foto is in Scheveningen. Ze belden mij op of ze een Puch mochten lenen. Ik heb dat gedaan, geheel belangeloos. Een paar dagen later had ik hem nog niet terug. Ik belde de platenmaatschappij op om te vragen wanneer ik mijn Puch zou terugkrijgen. Het antwoord: hij staat nog tegen het muurtje. Gelukkig stond hij er inderdaad nog.” Vries Kool Ambachtelijkheid in de Kikkerstraat Er was van oudsher veel bedrijvigheid in de Kikkerstraat. Van Zijl somt het bijna uit zijn hoofd op: Op de hoeken van het Groenewegje en de Kikkerstraat een levensmiddelenwinkel, later Motorhuis Willy en ook het limonadefabriekje van Van der Meer, waar ze gazeuselimonade maakten. Op Kikkerstraat nummer 6 de drukkerij van Cees van Dam. Nummer 14, 14a en aan de overkant nummer 3 waren van Van Zijl. Hij had een fietsenzaak, een stalling en bakfietsenverhuur. Ook Tettero had een bakfietsbedrijf. Smid en loodgieter Jacobs zat op nummer 15. Op nummer 17 zat schoenmakerij Roel Drenth. Bobbe, grossier van tijdschriften, zat op nummer 24. Op nummer 26 zat de drukkerij van de gebroeders van Deventer. Melkzaak van Arkenstein zat op nummer 28. En tot slot was er nog de VW onderdelenverkoop van Jan de Lange.

[Maarten]

Ik heb wat Kreidler onderdeeltjes gekocht in het Kikkerstraatje bij meneer en mevrouw van Zijl.
Als ik binnenkwam wisten ze al meteen dat ik voor de Kreidler kwam.

Had daar nog een keer mijn voet onder de hefbrug van de bromfietsen bij het omlaag doen, gelukkig zag meneer van Zijl dat op tijd.

Was een leuke tijd. Aan de overzijde van de winkel was nog een pakhuis vol onderdelen, en op het Groenewegje kwam ook een winkel/showroom.

[hermanngas]

Mooi verhaal, je zou de Kreidler bijna gaan inruilen voor een Puch

[Roland]

De hippiebrommer voor de Nozems , blijft natuurlijk een grappige brommer.

Rolando

[BESTMAN]

Mooi verhaal om te lezen.
Van vader naar zoon.

gr dick

[hendrik68]

Mooi verhaal, je zou de Kreidler bijna gaan inruilen voor een Puch

Ik vindt zo'n Puch Monza een heel mooi ding.

[Maarten]

ca. 1990: Kikkerstraat. Fietsenmaker L.M. van Zijl (r.) met twee medewerkers in zijn zaak op nr. 14

[hermanp]

Mooi, die oude Puchjes. Ik kan me nog vaag herinneren dat deze types nog gewoon dienst deden als vervoersmiddel en m'n vader er af en toe eentje voor de reparatie had. Uiteraard ging mijn interesse meer uit naar Kreidler...

[Toca]

Heel leuk artikel, ik heb als Haagsche puber daar heel wat spulletjes gekocht voor me Tomos en Puchje !

Groetjes Ton

[ab1rwk]

Ik heb daar ook heel wat voetstappen staan omdat ik ook zo'n puch had (een echte)voordat ik het geld bij elkaar had om een kreidler te kopen...

[Toca]

Hoi Ab
Tijdens mijn puch leven was ik ook aan het sparen voor een Kreidler het heeft bij mij allen ruim 40 jaar geduurd

Groet Ton

[ab1rwk]

Ja Ton het ging vroeger niet zo makkelijk ....... ik heb mijn eerste kreidler met veel geluk van een collega op het werk kunnen kopen. Dat was een beige zo een als henk 3bak voet heeft en ik heb er later nog naar gezocht maar ja die vind je niet meer
Gr.Appie

[Toca]

Inderdaad Ab zo ging dat in die tijd, ik spaarde wel maar zo'n Kreidler was toch behoorlijk prijzig en al snel ging ik denken en sparen voor een motorfiets.
Ik ben toen al snel de eigenaar van een Suzuki T500 geworden tja dat was het echte werk de Hajabusa uit de '70 jaren nu is dat een brommertje. Trouwens die T500 staat gelukkig nog in me garage.
Het enige luxe probleem is nu op welke ga je rijden als het een mooie dag is maar een echt probleem is dat natuurlijk niet.

Groet Ton