Vraag bij het nieuws
Hoe schadelijk is uitstoot brommers?
Op social media is veel kritiek op het plan van wethouder Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) om de meest vervuilende
brommers te verbieden. Hoe schadelijk is de uitstoot van deze brommers?
Tekst: Marloes Nuijten
De wethouder heeft gezegd nog voor de zomer met een plan te komen en dit ook snel te willen gaan uitvoeren.
Ze wil een verbod op oldtimer-brommers van merken zoals Puch, Tomos en Zündapp.
De fracties HSP en CU/SGP zijn tegen het verbod. ‘Ik koester hoop dat er een oplossing komt voor ons oer-Haagse mobiele erfgoed op twee wielen’, zo schreef Pieter Grinwis (CU/SGP) op social media.
Een mening die door veel andere brommerliefhebbers werd gedeeld.
Volgens Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde, is het verbod juist een verstandig besluit.
„De uitstoot van vooral de tweetakt brommers is zeer schadelijk. Dat is duidelijk uit onderzoek gebleken.”
Volgens Van Schayk is het zelfs één van de meest vervuilende voertuigen. „Vaak is een tweetakt brommer nog schadelijker dan een auto.”
Ter illustratie: iemand die in de auto zit en achter een andere auto rijdt, krijgt via de ventilatie de vervuilende lucht binnen. Maar omdat de persoon stil zit, is de zuurstofbehoefte minder groot dan wanneer je actief zou zijn.
Iemand die op de fiets zit, heeft veel meer behoefte aan lucht. Fietst deze persoon achter een brommer dan komt er veel meer vervuilende lucht binnen.
„Per minuut komt er bij de fietser meer troep binnen dan bij de persoon in de auto. De allerkleinste deeltjes van de uitstoot komen in de diepste longlagen terecht.”
Uit het onderzoek Invloed van brommers en scooters op luchtkwaliteit fietspaden van onder andere GGZ Gelderland-Midden blijkt dat kortdurende blootstelling aan luchtverontreiniging kan leiden tot ontstekingen van longweefsel, verergering van astmatische klachten en hart- en vaatziekten.
Volgens het onderzoek is de uitstoot van brommers en scooters een toenemend probleem omdat het brommer- en scooterbezit sinds 2007 met tweederde is toegenomen in Nederland.
Per jaar overlijden er ruim 9000 mensen vroegtijdig door fijnstof.
Vooral kinderen, ouderen en mensen met long-, hart- en vaatziekten zijn extra kwetsbaar. „Bij kinderen ontwikkelen de longen zich tot hun 20ste tot 25ste jaar. Vanaf dan hebben ze een normale longcapaciteit.” De kwetsbare groepen zullen volgens Van Schayck merken dat ze eerder benauwd zijn door de uitstoot. Maar niet alleen deze groepen hebben last van de gevolgen. „Er gaan ook mensen vroegtijdig dood zonder dat ze eerst langdurig ziek zijn.”
INVLOED BROMMERS EN SCOOTERS OP LUCHTKWALITEIT FIETSPADEN
Wat voegt de studie toe aan bestaande kennis?
- Brommers en scooters veroorzaken veel luchtvervuiling op fietspaden.
- Zowel tweetakt als viertakt brommers en scooters veroorzaken veel
luchtvervuiling - Veel longpatiënten fietsen minder en mijden fietspaden door de luchtvervuiling van brommers en ander wegverkeer
Aanbevelingen
De GGD adviseert om niet-elektrische brommers en scooters uit te faseren. Zolang dit nog niet is gerealiseerd, is het advies om de uitstoot van brommers en scooters te verminderen door strengere emissie-eisen en strengere controle op emissies. Op korte termijn adviseert de GGD om de luchtkwaliteit op fietspaden te verbeteren door brommers en scooters te weren van (snel)fietspaden, door milieuzones voor brommers en scooters en door snorfietsers/snorscooters naar de rijbaan te verplaatsen.
Samenvatting van onderzoek
In september 2016 is de bijdrage van brommers en scooters aan luchtverontreiniging op fietspaden onderzocht door metingen van luchtverontreiniging op 19 fietspaden in Amsterdam, Arnhem, Harderwijk en Nijmegen.
Het onderzoek toont een duidelijke bijdrage van tweetakt en viertakt brommers en scooters aan concentraties ultrafijnstof en fijnstof aan. Brommers en scooters dragen op de meetlocaties uit dit onderzoek op de gemeten momenten 2 tot 23% bij aan de concentraties ultrafijnstof op fietspaden. Op een fietspad in een tunnel waren de concentraties ultrafijnstof veel hoger en droegen de brommers en scooters meer dan 40% bij aan de luchtverontreiniging.
Opvallend is dat tweetakt en viertakt brommers en scooters ongeveer evenveel bijdragen aan de luchtverontreiniging op fietspaden.
Brommers en scooters blijken verantwoordelijk te zijn voor de meeste hele hoge pieken ultrafijnstof die zijn gemeten op de fietspaden.
Daarnaast is ook een vragenlijstonderzoek uitgevoerd onder 847 mensen met een longziekte. De helft van de longpatiënten die fietsen ervaart meer last van benauwdheid op de fiets dan thuis. Een kwart van de patiënten mijdt sommige fietsroutes vanwege de luchtkwaliteit en een kwart fietst door de luchtkwaliteit minder dan ze zouden willen. Brommers, scooters en ander wegverkeer worden aangewezen als bronnen van luchtwegklachten tijdens het fietsen.
Link naar onderzoeksrapport
https://www.vggm.nl/brommers
Contactgegevens onderzoeker
Moniek Zuurbier
GGD Gelderland-Midden
Moniek.zuurbier@vggm.nl
0800-8446000
Milieu en Gezondheid bij GGD’en
De GGD levert een bijdrage aan een gezonde en veilige leefomgeving voor iedereen, in het bijzonder voor kwetsbare groepen. De belangrijkste speerpunten zijn ‘een gezonde leefomgeving’ en ‘een gezond binnenmilieu’.
De afdeling Milieu en Gezondheid geeft onderbouwde gezondheidsadviezen voor beleid over milieugerelateerde onderwerpen. Als onafhankelijke partij denkt de GGD graag met de gemeente mee.